Vanaf 1 januari 2025 is de handhaving van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) echt van start gegaan. Deze wet is bedoeld om duidelijkheid te scheppen over de arbeidsrelatie tussen zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) en hun opdrachtgevers, maar wat betekent dit precies voor u als zzp’er of opdrachtgever?
Wat is de Wet DBA?
De Wet DBA vervangt de oude Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Het doel van deze wet is om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Schijnzelfstandigheid betekent dat iemand werkt als zzp’er, maar eigenlijk dezelfde werkzaamheden verricht als een werknemer. Dit kan leiden tot oneerlijke concurrentie en verlies van sociale zekerheden. Een voorbeeld van oneerlijke concurrentie is dat werkgevers zzp’ers kunnen inhuren tegen lagere kosten omdat ze geen sociale premies en belastingen hoeven te betalen die ze wel voor werknemers moeten betalen. Wat betreft het verlies van sociale zekerheden, hebben zzp’ers geen recht op een werkloosheidsuitkering als ze zonder werk komen te zitten, in tegenstelling tot werknemers die wel aanspraak kunnen maken op een WW-uitkering. Bovendien hebben zzp’ers geen recht op doorbetaling van loon tijdens ziekte, terwijl werknemers wel recht hebben op loondoorbetaling bij ziekte. Ten slotte bouwen zzp’ers vaak geen pensioen op via hun werk, terwijl werknemers meestal deelnemen aan een pensioenregeling via hun werkgever en dat terwijl de werknemer en de zelfstandige hetzelfde werk verrichten.
Hoe werkt de Wet DBA?
Onder de Wet DBA moeten zzp’ers en opdrachtgevers samen bepalen of er sprake is van een echte zelfstandige opdracht of een verkapte dienstbetrekking. Dit doen ze door hun arbeidsrelatie te toetsen aan bepaalde criteria. De Belastingdienst heeft hiervoor modelovereenkomsten opgesteld die als leidraad kunnen dienen.
Wat zijn de gevolgen van de handhaving?
Als de Belastingdienst bij een controle vaststelt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, kunnen er naheffingen worden opgelegd. Dit betekent dat er alsnog loonbelasting en sociale premies moeten worden afgedragen. In 2025 is er een overgangsperiode waarin geen boetes worden gegeven, zolang bedrijven laten zien dat ze hun best doen om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Tips voor zzp’ers en opdrachtgevers
1. Gebruik de modelovereenkomsten: Deze zijn opgesteld door de Belastingdienst en kunnen helpen om duidelijkheid te scheppen.
2. Onderhandel over vergoedingen en voorwaarden: Zorg ervoor dat u als zzp’er kunt onderhandelen over uw vergoeding en andere contractuele voorwaarden. Dit helpt om aan te tonen dat u echt als zelfstandige werkt en niet onder gezag van de opdrachtgever staat.
3. Vermijd langdurige exclusieve samenwerkingen: Werk niet een langdurende periode voor één opdrachtgever. Dit kan de indruk wekken dat er sprake is van een dienstverband. Probeer meerdere opdrachtgevers te hebben om uw zelfstandigheid te benadrukken.
4. Investeer in uw onderneming: Zorg dat u herkenbaar bent als ondernemer door te investeren in marketing, opleiding en andere ondernemingsactiviteiten. Dit toont aan dat u risico’s neemt en echt als zelfstandige opereert
5. Gebruik vervangers: Als zzp’er kunt u overwegen om vervangers in te schakelen voor bepaalde opdrachten. Dit laat zien dat u niet persoonlijk verplicht bent om het werk te verrichten, wat een kenmerk is van zelfstandigheid
6. Duidelijke contracten: Zorg dat de contracten duidelijk de aard van de samenwerking beschrijven en dat deze overeenkomen met de praktijk. Een goed contract kan helpen, maar de dagelijkse praktijk is doorslaggevend.
Bent u een zelf een zelfstandige en heeft u meer informatie nodig? Kijk dan op www.rechtswinkeleindhoven.org wat Rechtswinkel Eindhoven voor u kan betekenen!