De uitleg van bepalingen in een overeenkomst | door Annabel Roos

De uitleg van een bepaling in overeenkomst is een veel voorkomende discussie tussen de contractspartijen. In het Haviltex-arrest uit 1981 is bepaald dat het bij de uitleg van overeenkomsten aankomt op ‘de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten’.

Hieruit kan worden opgemaakt dat niet enkel de letterlijke tekst belangrijk is bij de uitleg van een bepaling, maar ook de bedoeling die de partijen hadden ten tijde van het sluiten van de overeenkomst. Het Haviltex-criterium gebiedt, simpel gezegd, dat een contract moet worden uitgelegd op basis van alle omstandigheden van het geval. Deze uitlegmethode kan een ruime interpretatie van contractsbepalingen meebrengen.

Afwijken van het Haviltex-criterium
Op 25 augustus 2023 lijkt de Hoge Raad terug te komen op de ruime uitlegmethode. In de desbetreffende zaak hebben de contractspartijen in de overeenkomst opgenomen dat de letterlijke tekst prevaleert boven de bedoeling van de partijen. Hiermee hebben zij dus nadrukkelijk afstand gedaan van het door de Hoge Raad ontwikkelde Haviltex-criterium. Een van de partijen wilde hier bij de Hoge Raad op terugkomen door te stellen dat het uitsluiten van het Haviltex-criterium in strijd is met het geldende recht.

De Hoge raad heeft het standpunt van deze partij verworpen. Het lijkt aldus toegestaan om het Haviltex-criterium contractueel uit te sluiten, maar dit zal in de toekomst in de rechtspraktijk bevestigd moeten worden.

Indien u naar aanleiding van dit artikel nog vragen heeft met betrekking de uitleg van een overeenkomst, dan helpen wij u graag. Iedere dinsdag- en donderdagavond kunt u tussen 19:30 uur en 20:45 uur zonder afspraak binnenlopen bij ons spreekuur.