Het bestemmingsplan: Is afwijken mogelijk? | door Thijs Gielen
Stel: u wilt graag een extra huis voor uw zoon of dochter bouwen in uw (grote) achtertuin. Een goede oplossing voor de woningnood toch? Helaas is dit niet altijd toegestaan. Het bouwen van een tweede woonhuis op een perceel kan namelijk in strijd zijn met het bestemmingsplan van uw gemeente. In een bestemmingsplan staat wat is toegestaan op een bepaalde plek. In sommige gevallen kunt u afwijken van het bestemmingsplan.
Drie situaties
Afwijken van een bestemmingsplan is alleen mogelijk door een omgevingsvergunning aan te vragen bij uw gemeente. Dit kunt u meestal digitaal doen. De wet zegt dat er drie situaties zijn waarin kan worden afgeweken van een bestemmingsplan, namelijk:
- binnenplans afwijken;
- afwijken bij kruimelgevallen; en
- buitenplans afwijken.
Binnenplans afwijken
Bij elk bestemmingsplan horen ‘planregels’. Deze kunt u vinden op de website www.ruimtelijkeplannen.nl. In de planregels legt de gemeente vast welke regels bij een bestemmingsplan horen. Ook legt de gemeente vast wanneer u binnenplans mag afwijken van het bestemmingsplan. Als een dergelijke situatie zich voordoet, dan mag u door middel van een reguliere procedure afwijken. Het voordeel van deze reguliere procedure is dat u relatief snel (meestal binnen ongeveer twee maanden) een antwoord heeft. Ook is het vaak relatief goedkoop, meestal rond de honderd euro.
Afwijken bij kruimelgevallen
De tweede mogelijkheid is het afwijken bij kruimelgevallen. In de wet is opgenomen wanneer een situatie wordt aangemerkt als een kruimelgeval. Ook kunt u deze gevallen op de volgende website zien: https://www.omgevingsweb.nl/themadossier/kruimelregeling/. Valt uw situatie onder de kruimelregeling, dan is afwijken ook mogelijk door middel van een reguliere procedure.
U zult zien dat de volgende categorie ook is opgenomen in de lijst: “Ander tijdelijk gebruik van gronden of bouwwerken.” Mocht u op deze categorie een beroep willen doen, dan is het noodzakelijk om eerst juridisch advies in te winnen. Het kan namelijk zijn dat er een ongeschreven uitzondering op deze categorie is. U kunt bijvoorbeeld geen beroep op deze categorie doen, als u een tweede woonhuis wilt bouwen op een perceel.
Buitenplans afwijken
De laatste mogelijkheid is buitenplans afwijken. U kijkt alleen naar deze mogelijkheid als u niet binnenplans kunt afwijken en als er geen kruimelgeval van toepassing is. U kunt dit zien als een restcategorie. Het nadeel bij deze mogelijkheid is dat u de uitgebreide procedure moet volgen. Deze procedure duurt meestal langer dan zes maanden en kost vaak vele duizenden euro’s.
Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuwe Omgevingswet. Deze wet zal naar verwachting op 1 januari 2024 in werking treden, mits de inwerkingtreding niet wordt uitgesteld. De nieuwe wet heeft tot gevolg dat de informatie uit dit artikel slechts van toepassing is tot de inwerkingtreding van de nieuwe Omgevingswet.
Indien u naar aanleiding van dit artikel nog vragen heeft met betrekking tot het afwijken van een bestemmingsplan, dan helpen wij u graag. Iedere dinsdag- en donderdagavond kunt u tussen 19:30 uur en 20:45 uur zonder afspraak binnenlopen bij ons spreekuur.