Nadeelcompensatie – door Emma Hamers

Het handelen en optreden van de overheid wordt overheidsoptreden genoemd. In sommige gevallen kan dit leiden tot onevenredige schade. Denk hierbij aan het – tijdelijk of het definitief – afsluiten van een weg. Dit kan voor u of uw bedrijf nadelig uitpakken. Er kan bijvoorbeeld omzetverlies ontstaan. Dergelijke schade wordt in het algemeen niet vergoed en komt dus voor eigen rekening. Indien een bedrijf of persoon verhoudingsgewijs zwaar wordt getroffen, kan het recht op nadeelcompensatie ontstaan. De nadeelcompensatie vloeit voort uit het bestuursrechtelijke beginsel van gelijkheid voor de openbare lasten. Een bestuursorgaan is, onder voorwaarden, verplicht de onevenredige nadelen die rechtmatige handelingen in het kader van de uitoefening van een aan het publiekrecht ontleende bevoegdheid bij derden hebben veroorzaakt te vergoeden. De hoogte van de compensatie moet redelijk zijn en zal niet de volledige schade dekken.

Voorwaarden
Maar wanneer heeft u recht op deze zogeheten nadeelcompensatie? De belangrijkste voorwaarde is dat de benadeelde recht heeft op de vergoeding als hij niet had kunnen weten dat de maatregelen hem zouden schaden. De benadeelde moet kunnen aantonen dat vooraf geen kennis bestond dat de schade zich kon voordoen. Waren de nadelen voorzienbaar, dan blijven de nadelen voor eigen rekening omdat de risico’s zijn aanvaard. Verder mag de schade ook niet vallen onder het normaal maatschappelijk risico (abnormale last) of het normaal ondernemersrisico. De benadeelde moet aantonen dat hij zwaarder dan vergelijkbare gevallen wordt getroffen (speciale last).

U komt daarnaast uitsluitend in aanmerking voor een nadeelcompensatie als voldoende causaal verband (oorzakelijk verband) bestaat tussen het overheidsoptreden en het nadeel. Er is sprake van een causaal/oorzakelijk verband wanneer een gebeurtenis een direct gevolg is van een andere gebeurtenis. Het gevolg zou zonder deze gebeurtenis niet zijn ingetreden. Het causaal verband dient u in beginsel zelf aan te tonen. Kan niet voldoende worden aangetoond dat sprake is van een causaal verband, dan kan de aanvraag voor de nadeelcompensatie worden afgewezen. Het is dus van belang dat u voldoende bewijs levert, zoals financiële gegevens of rapporten.

Aanvragen
De nadeelcompensatie kan uitsluitend worden verkregen op aanvraag bij het schadeveroorzakend bestuursorgaan. Dit dient schriftelijk te worden ingediend. De aanvraag dient te voldoen aan de eisen die daaraan door de Algemene Wet Bestuursrecht worden gesteld. Op deze aanvraag dient het desbetreffende bestuursorgaan vervolgens een besluit te nemen.